क्रिकेटच्या जगात IPL (इंडियन प्रीमियर लीग) ही एक अशी लीग आहे, जिथे खेळाडूंना करोडोंच्या बोली लागतात. पण प्रश्न असा आहे की, या खेळाडूंना खरंच एवढे पैसे मिळतात का? आणि त्यावर त्यांना किती टॅक्स भरावा लागतो? चला, याचा सविस्तर आढावा घेऊयात.
IPL मधील खेळाडूंची कमाई कशी ठरते?
IPL मध्ये खेळाडूंना त्यांच्या करारानुसार ठराविक रक्कम मिळते. हे पैसे फ्रँचायझी त्यांच्या बोलीवर आधारित ठरवते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या खेळाडूला 10 कोटींना विकत घेतलं, तर तो करार बहुतेक वेळा एका हंगामासाठी असतो.
खेळाडूंना खरोखर किती पैसे मिळतात?
फ्रँचायझीकडून मिळणारी रक्कम ही कराराची संपूर्ण रक्कम असते. पण ही रक्कम पूर्णपणे खेळाडूच्या खिशात जात नाही. कारण यातून काही महत्त्वाचे खर्च आणि कर (Tax) वजा होतात.
आयकर (Income Tax)
भारतीय खेळाडूंना त्यांच्या कमाईवर 30% पर्यंत आयकर भरावा लागतो. याशिवाय, ज्या खेळाडूंची वार्षिक कमाई 1 कोटींपेक्षा जास्त असते, त्यांना सर्वचार्ज (Surcharge) आणि सेस (Cess) देखील भरावा लागतो. त्यामुळे प्रत्यक्षात मिळणाऱ्या रकमेवर मोठा फरक पडतो.
उदाहरणार्थ:
जर एखाद्या खेळाडूला 10 कोटी मिळाले, तर 30% आयकर म्हणजेच 3 कोटी वजा होतील.
त्यानंतर सर्वचार्ज आणि सेस धरले, तर सुमारे 3.5 कोटींपर्यंत कर भरावा लागतो.
अंतिमतः खेळाडूच्या हातात 6.5 कोटी रुपये राहतात.
एजंट आणि मॅनेजमेंट फी
बर्याच खेळाडूंकडे त्यांचा करार सांभाळण्यासाठी एजंट असतो. हे एजंट खेळाडूच्या एकूण कमाईतून 5% ते 10% शुल्क घेतात. त्यामुळे आणखी काही लाख वजा होतात.
इतर खर्च आणि गुंतवणूक
खेळाडू आपल्या फिटनेससाठी, ट्रेनिंगसाठी आणि वैयक्तिक ब्रँड बिल्डिंगसाठीही पैसे खर्च करतात. त्यातही मोठा हिस्सा जातो.
विदेशी खेळाडूंचे गणित वेगळे
आंतरराष्ट्रीय खेळाडूंना त्याच्या देशानुसार वेगवेगळ्या प्रकारच्या कररचनेला सामोरे जावे लागते. काही देशांमध्ये कर सवलती मिळतात, तर काही ठिकाणी त्यांना भारतातच कर भरावा लागतो.
ब्रँड डील्स आणि अडिशनल कमाई
IPL मधील मोठे चेहरे जाहिरातींमधूनही भरपूर कमाई करतात. विराट कोहली, रोहित शर्मा आणि महेंद्रसिंह धोनी यांसारखे खेळाडू ब्रँड एंबेसेडरशिप आणि स्पॉन्सरशिप डील्स मधून कोट्यवधी कमावतात. यावरही कर लागू होतोच!
अंतिम निष्कर्ष
जरी IPL खेळाडूंच्या बोली करोडोंमध्ये लागत असल्या, तरी त्यातून कर, एजंट फी, आणि इतर खर्च वजा गेल्यानंतर प्रत्यक्ष खेळाडूच्या हातात सुमारे 60% ते 65% रक्कमच उरते. अर्थात, ही रक्कम सामान्य माणसासाठी अजूनही स्वप्नवतच असते!
तर आता पुढच्या वेळी एखाद्या खेळाडूला मोठ्या बोलीत विकले गेले, तरी लक्षात ठेवा त्याला मिळणाऱ्या रकमेच्या मोठ्या वाट्याचा तुकडा आधीच सरकार आणि इतर खर्चांसाठी राखीव असतो!